1.1 Imperialisme di Asia Tenggara
1. Imperialisme merupakan dasar sesebuah negara
meluaskan pengaruh dan wilayahnya dengan menjajah negara lain untuk
kepentintgan tertentu.
1.1.1 Imperialis Barat
1. Imperialisme moden bermula sejak abad ke-15
apabila kuasa-kuasa barat menguasai wilayah-wilayah Amerika Latin, Afrika dan
Asia.
2. Di Asia Tenggara antara negara-negara Barat yang
terlibat dalam imperialismeialah Portugal (Melaka), Sepanyol (Filipina),
Belanda (Indonesia), Britain (), dan Amerika Syarikat.
1.1.2 Faktor-faktor Imperialisme
Barat Di Asia Tenggara
1. Bekalan bahan mentah diperlukan secara konsisten untuk membolehkan mereka
mengeluarkan pelbagai hasil perkilangan secara besar-besaran.
2. Perkembangan sistem pengangkutan dan pehubungan seperti penggunaan kapal berkuasa wap membolehkan
perjalanan dengan cepat dan muatan yang lebih besar. Pembukaan Terusan Suez
pada tahun 1869 telah memendekan jarak antara Barat dan Timur. Penciptaan
Telegraf membolehkan kuasa-kuasa imperialis memberikan arahan kepada
pegawai-pegawai mereka dengan lebih cepat dan berkesan.
3. Persaingan antara kuasa-kuasa Barat bagi membuktikan kekuatan dan kekayaan kuasa Barat
tersebut apabila semakin bayak negara jajahan yang ditakluk.
4. Menggunakan slogan beban orang putihuntuk
menyatakan bahawa mereka lebih maju dan bertamadun.
5. Perkembangan Revolusi Perindustrian, dan
pencapaian dalam bidang sains dan teknologi mendahului negara-negara lain.
Perkembangan ini telah meningkatkan keyakinan orang Barat untuk melakukan apa
sahaja demi kebaian mereka.
1.2 Perubahan Sistem Politik
1. Sebelum Kedatangan imperialis Barat,
negara-negara di Asia Tenggara mengamalkan sistem pemerintahan beraja.
2. Bagi imperialis Barat, mereka perlu menguasai
sistem politik untuk menguasai ekonomi negara jajahan bagi mencapai matlmat
utama mereka.
1.2.1 Pengenalan Sistem Sirokrasi Barat
1. Ciri-ciri umum Sistem Birokrasi Barat yang
Diperkenalkan di Negara-negara Asia Tenggara.
● Penubuhan Kerajaan Pusat hasil penyatuan silayah-wilayah di
tanah jajahan.
● Pelantikan Gabenor Jeneral sebagai ketua pentadbir di tanah
jajahan.
● Perlaksanaan pentadbiran melalui biro.
● Perlantikan ketua barat sebagai ketua biro.
● Pengenalan undang-undang barat.
Filipina
1. Terdiri daripada daerah-daerah kecil dikenali
sebagai barangay yang diperintah oleh golongan datu.
2. Diselatan kepulauan Filipina terdapat
kerajaan-kerajaan Isla.
3. Apabila Sepanyol menguasai Filipina, mereka
kemudiannya memperkenalkan sistem pentadbiran berpusat dengan struktur
pemerintahan berikut:
4. Pentadbiran pada peringkat tempatan pula
dilaksanakan di bawah Sistem Encomienda yang diketuai oleh Encomiendo dan dibantu oleh Encominda (barangay-barangay
yang digabungkan)
5. Penyatuan barangay menyebabkan kemerosotan
terhadap sistem pemerintahan tradisional dan pengaruh golongan datu.
Indonesia
1. Terdiri daripada beberapa buah kerajaan yang
berasingan seperti kerajaan Maratam dan kerajaan Bantam di Jawa.
2. Setiap kerajaan tersebut diterjui oleh raja dan
dibantu oleh golongan pembesar.
3. Pada peringkat pemerintahan tempatan, pentadbiran
diketuai oleh pembesar daerah aatu bupati (di Jawa).
4. Setelah Belanda menguasai Indonesia, mereka telah
membahagikan pemerintahan Indonesia kepada dua:
● Pentadbiran Pusat
● Pentadbiran Tempatan.
5. Perubahan yang diperkenalkan
oleh kuasa Barat dalam sistem pemerintahan tradisional tempatan di Indonesia.
Ciri-ciri
|
Perubahan
|
Pentadbiran
Pusat
|
Diketuai
oleh Gabenor Jeneral
|
Pentadbiran
Tempatan
|
Dikendalikan
oleh pembesar tempatan dengan pengawasan pegawai Belanda.
|
Penubuhan Jabatan
Kerajaan
|
Antaranya Jabatan
Pejalajaran dan Pertanian.
|
Penubuhan Dewan
Tempatan
|
Sebagai penasihat
pentadbiran Belanda tetapi tiada kuasa perundangan.
|
Penubuhan
Volsraad
|
Merupakan
Majlis Rakyat yang dianggap sebagai satu langkah ke arah kemerdekaan.
Penubuhannya akibat desakan Sakerat Islam.
|
Burma
1. Burma telah mengamalkan sistem pemerintahan
beraja dibawah Dinasti Konbaung. Struktur pemerintahannya seperti di bawah
2. Kemenangan British dalam Perang Inggeris-Burma
III membolehkan British menguasai seluruh Burma dan menghapuskan Dinasti
Konboung.
3. Pesuruhjaya Tinggi British menjadi pemerintah
tertinggi di Burma.
4. Sistem pentadbiran tempatan diambil alih oleh
Myo-ok (pegawai bandaran) dan sistem undang-undang Barat diperkenalkan.
5. Pengaruh golongan agama merosot berikutan fungsi
raja sebagai penaung sami Buddha telah diambil alih oleh undang-undang Barat.
6. Beberapa jenis jabatan seperti jabatan
perhutanan, jabatan kesihatan dan jabatan kesihatan telah ditubuhkan.
IndoChina
1. Pada awalnya negeri-negeri di IndoChina ditadbir
oleh yang mempunyai kuasa mutlak yang memberikan kuasa penuh kepada kerajaan
tempatan.
2. Setiap birokrasi diketuai oleh golongan Mandarin.
Golongan ini dipilih melalui peperiksaan Bahasa dan kesusasteraan China.
3. Selepas dikuasai oleh Perancis, pentadbiran di
IndoChina diketuai oleh seorang Gabenor Jeneral yang bertanggungjawab terus
kepada Kementerian Tanah Jajahan di Paris.
4. Perancis juga membentuk sebuah kerajaan
pusat dengan menubuhkan Union Indochinoise. Semua undang undang di IndoChina
diluluskan oleh Parlimen Perancis.
5. Pentadbiran pemerintahan tempatan didak diganggu
oleh pentadbiran pusat tetapi perlu membayar cukai dan menyediakan kerahan
tenaga.
Melaka
1. Pada awalnya Kesultanan Melayu Melaka mengamalkan Sistem
Pembesar Empat Lipatan dan menjadi ikutan kebanyakan negeri Melayu.
2. Semasa Pemerinthan Belanda, insitusi raja di Melaka di
runtuhkan.
3. Kemudian semasa pemerintahan British, Melaka, Pulau Pinang
dan Singapura telah digabungkan untuk menjadi Negeri-Negeri Selat (NNS)
4. Di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) iaitu Perak,
Selangor dan Negeri Sembilan, British telah memperkenalkan Sistem Residen.
5. Di Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu (NNMTB) iaitu terdiri daripada Kedah, Kelantan,
Terengganu, Perlis dan Johor, British memperkenalkan Sistem Penasihat.
6. Residen dan Penasihat diletakkan di bawah Gabenor NNS.
7. Tugas utama residen untuk menasihati Sultan dalam semua
perkara kecuali hal ehwal agama Islam dan adat-istiadat Melayu.
8. British juga telah menjalankan pelbagai perubahan9.
